Hormonalna terapia menopauzy (HTM) nie jest jedynym sposobem poprawienia samopoczucia. Dla niektórych kobiet rozwiązaniem będzie terapia z zastosowaniem fitoestrogenów.
Prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
Polska ginekolożka-położniczka, endokrynolożka i seksuolożka, kierowniczka Katedry Zdrowia Kobiety oraz Zakładu Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksuologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Powolne wygasanie czynności jajników i tym samym obniżanie się stężenia hormonów może skutkować objawami, które pogarszają jakość życia kobiet. Aby minimalizować m.in. uderzenia gorąca, nocne poty, zaburzenia nastroju, kołatanie serca oraz bóle głowy i tym samym poprawić samopoczucie, można zastosować hormonalną terapię menopauzy (HTM). Ze względu na przeciwwskazania i potencjalne działania niepożądane, do których należą m.in.: choroby onkologiczne, zakrzepica żył głębokich czy krwawienia z dróg rodnych, HTM nie może być wykorzystywana u wszystkich kobiet w okresie okołomenopauzalnym.
Alternatywą dla terapii hormonalnej jest zastosowanie fitoestrogenów, czyli naturalnych związków o właściwościach estrogennych i antyestrogennych. Aby jednak terapia menopauzy była skuteczna, kobieta powinna zgłosić się do ginekologa, który po przeprowadzeniu wywiadu na temat jej zdrowia, uwzględniającego m.in. choroby współistniejące, stosowane leki, a także styl życia, wskaże, jaka terapia przyniesie jej największe korzyści.
Ponadto terapia menopauzy, także niehormonalna, wymaga regularnych kontroli, dlatego też kluczowy jest dobrze prowadzony dialog między lekarzem a pacjentką. Trzeba pamiętać, że w trakcie stosowania fitoestrogenów często potrzebne może być łączenie również innych preparatów (np. wspomagających zasypianie czy wspierających w nietrzymaniu moczu), dlatego też rozmowa w gabinecie jest kluczowa, by przywrócić i utrzymać dobrostan kobiety. Ważne jest także, aby stosować produkty niehormonalne, których skuteczność potwierdzona jest badaniami.
Dr n. med. Małgorzata Bińkowska
Wiceprezeska Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy, II Klinika Położnictwa i Ginekologii CMKP w Pododdziale Endokrynologii Ginekologicznej
Hormony bioidentyczne mają taki sam skład i działanie jak hormony produkowane przez ludzki organizm.
W przeciwieństwie do hormonów starszej generacji powstają z naturalnych składników – takich jak soja czy ziemniaki meksykańskie – i są realną kopią hormonów człowieka. Jednak mimo roślinnego pochodzenia, ich produkcja opiera się na skomplikowanych procesach technologicznych. W efekcie możliwe jest wyprodukowanie m.in. estradiolu czy progesteronu, czyli hormonów dokładnie takich, jakie produkują jajniki. Warto pamiętać, że hormony starszej generacji jedynie naśladują naturalne hormony i są do nich podobne, nie identyczne, dlatego też, chociaż są równie dobre, to jednak bioidentyczne wydają się lepszym wyborem.
Hormony bioidentyczne mogą być przydatne w trakcie transformacji menopauzalnej, która bywa punktem zwrotnym w życiu kobiety. W wyniku zmian hormonalnych samopoczucie staje się gorsze i zwiększa się ryzyko wystąpienia niektórych chorób. Zastosowanie terapii hormonalnej umożliwia m.in. bezpieczne i skuteczne łagodzenie objawów takich jak wahania nastroju, kłopoty ze snem, uderzenia gorąca, a także pozwala zapobiegać rozwojowi chorób takich jak osteoporoza, cukrzyca, choroby układu krążenia czy choroby demencyjne. Aby uzyskać jak największe korzyści, istotne jest wczesne wdrożenie terapii hormonalnej, czyli jeszcze przed wystąpieniem ostatniej miesiączki.
Obecnie Polki mogą stosować mikronizowany estradiol w postaci tabletek, plastrów lub żelu, mikronizowany progesteron w żelowej kapsułce lub preparat łączący oba hormony w jednej kapsułce. Warto podkreślić, że terapię hormonalną można zastosować u większości kobiet, jednak przed jej wdrożeniem kluczowy jest wywiad lekarski z pacjentką. W efekcie pacjentki mogą maksymalizować jej korzyści, zachowując przy tym bezpieczeństwo.
