Prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
Katedra Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Najczęściej występującym nowotworem u kobiet jest obecnie rak gruczołu piersiowego. Pomimo podejmowanych działań profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych nadal utrzymują się tendencje wzrostowe. Dynamika zachorowań i zgonów plasuje Polskę w czołówce Europy. W każdym roku zapada na ten typ nowotworu 10 tysięcy Polek, umiera aż 5 tysięcy. Przeżywalność wynosi 50 proc., więc to choroba przewlekła, zaburzająca życie człowieka w jego najważniejszych dziedzinach i powodująca liczne poważne reakcje psychosocjalne związane tak z samym schorzeniem, jak i jego następstwami wiążącymi się z długotrwałym i bolesnym leczeniem uzupełniającym. W związku z chorobą występuje emocjonalny stres, lęk przed okaleczeniem ciała, kalectwem, nawrotem choroby, przerzutami i śmiercią. Brak wiary w wyleczenie, niska samoocena, utrata poczucia atrakcyjności, przykre dolegliwości, obawa przed reakcją partnera pogarszają stan kobiety i wpływają na obniżenie poziomu zdrowia seksualnego.
Kompleks połowy kobiety
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że brak piersi, blizna a także stosowanie protez mogą wywoływać u partnera negatywne uczucia. Partner musi stopniowo być przygotowany do nowej sytuacji. Celem jest zaakceptowanie braku piersi, blizn, protezowania i problemów związanych z przewlekłą, ciężką chorobą. Kobieta krępuje się zmian w swoim wyglądzie, obawia reakcji partnera, czuje lęk przed utratą jego uczuć i rozbiciem rodziny. Bardzo ważne jest wsparcie psychologiczne, także dla partnera chorej. U kobiet, u których zastosowano oszczędzającą, mniej okaleczającą metodę leczenia operacyjnego (BCT) samoocena kobiet pod względem kobiecości i seksualności jest zacznie wyższa, niż po operacjach radykalnych. Daje także możliwość szybszej i lepszej rekonstrukcji piersi. Ten kosmetyczny zabieg może poprawić ocenę stanu atrakcyjności, ale tylko niewielki procent kobiet decyduje się na operacje chirurgiczną ze względu na strach, wiek lub problemy finansowe. Mastektomia stanowi silny uraz, a wszystkie kobiety istotnie niżej oceniają zadowolenie z życia seksualnego. Zabieg ten, zmieniający sylwetkę kobiety powoduje istotne zmiany w jej osobowości wywołując lęki, depresje, nerwowość, drażliwość, brak zadowolenia z własnego ciała, zmniejszenie optymizmu, a tym samym zmniejszoną satysfakcję z życia.
Seksualność Polek
Kobieta i rodzina potrzebuje wsparcia a opieka psychoonkologiczna powinna być dostępna na każdym etapie leczenia. Dużą rolę spełniają grupy wsparcia (Klub Amazonek). Czasami potrzebna jest specjalistyczna pomoc psychologiczna, nawet konsultacja seksuologa. Pozwala to na akceptację swojego ciała, zwiększa samoocenę i prowadzi do poprawy jakości życia z uwzględnieniem satysfakcji z kontaktów seksualnych.