Prof. dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa
Neurolog, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, prezes elekt Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego
Ciąża u pacjentek chorujących na stwardnienie rozsiane wymaga bezwzględnego zaplanowania.
Wiele pacjentek chorujących na stwardnienie rozsiane (SM) zastanawia się, czy pomimo diagnozy macierzyństwo jest im pisane. Czy słusznie? Czy SM wpływa na płodność?
Żyjemy w erze skutecznego leczenia stwardnienia rozsianego, które istotnie zmieniło oblicze tej choroby. W związku z tym nasze pacjentki żyją normalnie – oprócz tego, że mogą realizować swoje plany zawodowe, to z powodzeniem także zakładają rodziny. Mogą planować ciążę, mogą bezpiecznie w nią zachodzić, a także rodzić zdrowe dzieci. Ważne, aby ciąża u pacjentki z SM była zaplanowana, wówczas zwiększa się szansa na jej właściwy przebieg.
W jaki sposób stwardnienie rozsiane wpływa na ciążę i jak ciąża wpływa na chorobę?
Warto wiedzieć, że SM w sposób bezpośredni nie wpływa na płodność kobiety. Zdarza się jednak, że niektóre pacjentki mierzą się z problemami zdrowotnymi wynikającymi z objawów SM, które mogą negatywnie wpływać na proces prokreacyjny – są to np. zaburzenia seksualne czy niskie libido. Najczęściej ciąża to okres, który jest wolny od aktywności choroby i z tego powodu często w tym czasie wstrzymujemy leczenie immunomodulujące. Z kolei chore stosujące leki w sposób ciągły i wymagające antykoncepcji też oczywiście mogą zajść w ciążę – wystarczy odstawić leczenie i odczekać kilka tygodni lub kilka miesięcy, w zależności od stosowanego preparatu.
Jak pod okiem specjalisty podejść do kwestii planowania rodziny? Jak połączyć je z leczeniem?
U pacjentek z SM ciążę należy bezwzględnie zaplanować. Dlatego, jeśli kobieta ma postawioną diagnozę i chce zajść w ciążę, proponowana jest jej terapia w pełni bezpieczna dla dziecka i mamy. Leczenie ma na celu minimalizację ryzyka wystąpienia rzutów oraz nowych zmian w rezonansie magnetycznym, prowadząc do stabilizacji choroby i jest wdrażane na około rok przed planowaną ciążą. I dopiero wtedy można podjąć próby zakładania rodziny. Postępując w ten sposób, jesteśmy w stanie przeprowadzić pacjentkę bezpiecznie przez okres prokreacyjny, ciążę, połóg i okres karmienia.