Prof. dr hab. Adam Reich
Zakład i Klinika Dermatologii, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów
Zmiany trądzikowe mogą być uciążliwe i pozostawać z nami na lata – także w wieku dorosłym. Co możemy zrobić, by je zredukować? Jak ważna jest pielęgnacja skóry i jej higiena na co dzień? Na te i wiele innych pytań odpowie nam nasz ekspert.
Jakie są przyczyny powstawania trądziku, w szczególności związane z czynnikami środowiskowymi?
Trądzik jest chorobą wieloczynnikową. Na jego powstawanie składają się czynniki endogenne, czyli np. działanie hormonów, które powodują m.in. nadmierny łojotok. Na te elementy nakładają się również negatywne bodźce zewnętrzne. Od wielu lat podkreśla się rolę diety, która przez lata budziła wiele kontrowersji. Niemniej wiemy już teraz, że dieta hiperglikemiczna, z wysoką zawartością cukru i tłuszczów zwierzęcych, a niekiedy nawet nabiał, sprzyjają powstawaniu trądziku.
Dlaczego regularna pielęgnacja jest tak istotna? Co dziś wiemy o etiopatogenezie trądziku?
W większości przypadków w etiopatogenezie zauważa się czynniki endogenne, czyli działanie hormonów w okresie dojrzewania, przyczyniające się do wydzielania nadmiernej ilości łoju. Dochodzi wtedy do procesu rogowacenia ujść meszków włosowych, co wspólnie przyczynia się do powstawiania zmian trądzikowych.
Dzieje się tak, ponieważ łój, który natłuszcza i nawilża skórę, ma utrudnione zadanie wydostania się z gruczołów łojowych. Drobinki kurzu i inne zanieczyszczenia dnia codziennego dodatkowo doprowadzają do okluzji, czyli zamknięcia ujść gruczołów. Stąd tak ważne jest codzienne oczyszczanie twarzy. Warto stosować także preparaty hamujące nadmierne wydzielanie łoju.
Czy trądzik to schorzenie nastolatków? Jak wygląda ten problem w kontekście osób dorosłych? Gdzie najczęściej występuje?
Problem może dotyczyć także dorosłych. W każdym wieku należy regularnie, w świadomy i odpowiedni sposób oczyszczać skórę. Zmiany trądzikowe obserwujemy w miejscach łojotokowych, czyli głównie na twarzy. Łój jednak jest wydzielany w dużej ilości także w górnej części klatki piersiowej oraz na plecach, gdzie również może dojść do powstawania zmian trądzikowych. Zdarza się, że zmiany na plecach lub klatce piersiowej są bardziej nasilone niż na twarzy.
W jaki sposób można wspierać kondycję skóry twarzy na co dzień?
Wsparcie skóry jest kwestią niezwykle indywidualną. Inaczej wygląda to u kobiet, inaczej u mężczyzn. Często kobiety nakładają makijaż, który także przyczynia się do okluzji ujść meszków włosowych. Dlatego muszą one pamiętać, by makijaż ten był przystosowany do cery trądzikowej.
Mężczyźni natomiast, szczególnie ci wykonujący pracę fizyczną, na zewnątrz, powinni zwracać uwagę na działanie promieni słonecznych. Słońce przyczynia się pogrubienia warstwy rogowej skóry, co z kolei pogłębia problem powstawania okluzji, utrudnionego wydostania się łoju i zmian trądzikowych. Dlatego tak podkreśla się rolę filtrów przeciwsłonecznych oraz działania peelingujące naskórek. Najważniejsze jednak jest dokładne oczyszczanie skóry.
Czy trądzik powinien leczyć lekarz pierwszego kontaktu?
Trądzik może dotyczyć od 80 do nawet 100 procent młodzieży. Jest to ogromna rzesza pacjentów. Zatem łagodne postacie trądziku mogą być leczone przez lekarza rodzinnego. Natomiast w momencie, gdy nasilenie trądziku jest duże, powstają zmiany ropne, trądzik nie ustępuje lub utrzymuje się długo, jest to wskazanie do wizyty u specjalisty dermatologa. Ma on większe możliwości diagnostyczne i terapeutyczne niż lekarz POZ.