Marcelina Kurzyk
Koordynatorka ds. edukacji i poradnictwa Fundacji FEDERA, edukatorka seksualna Grupy Ponton
Okres macierzyństwa zwykle postrzegany jest jako radosny i pozytywny czas, choć tak naprawdę przez każdą osobę może być doświadczany zupełnie inaczej.
Niestety nie zawsze mówi się o tym, że jest to okres związany z wieloma burzliwymi zmianami zachodzącymi w organizmie kobiety. Narodziny dziecka to szczególne doświadczenie, dlatego w okresie połogu mogą ci towarzyszyć różne emocje i odczucia. Każda z nas przeżywa ten czas na swój sposób i jest to jak najbardziej w porządku. Warto jednak pamiętać, że w tym wyjątkowym, ale trudnym okresie jesteśmy szczególnie narażone na występowanie zaburzeń nastroju.
Baby blues, czyli tzw. przygnębienie poporodowe, to określenie stanu po urodzeniu dziecka charakteryzujące się umiarkowanymi, przejściowymi zaburzeniami nastroju. Nasilenie objawów następuje zwykle w 5-6 dniu po porodzie i trwa ok. 10-14 dni. Przyczyny baby blues nie są do końca znane. Przyjmuje się, że główną rolę odgrywają zmiany hormonalne następujące po porodzie, które odpowiadają za przejściowe zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, a zwłaszcza układu nerwowego. Dodatkowo kobiety wystawione są na działanie silnego stresu związanego z samą ciążą, przebytym porodem oraz wejściem w nową rolę społeczną. Poczucie niewystarczającego wsparcia ze strony partnera i bliskich to kolejny z czynników, który może potęgować przygnębienie. Do tego często dochodzą nieprzespane noce, obawy o zdrowie dziecka, trudności z laktacją i dolegliwości związane z połogiem, o czym niestety wciąż niewiele się mówi. Dodajmy do tego jeszcze presję społeczną, nierealne oczekiwania na temat roli perfekcyjnej matki oraz nieproszone uwagi na temat wychowania dziecka, z którymi nierzadko mierzą się kobiety.
Każda z nas jest inna, dlatego objawy towarzyszące baby blues mogą mieć różny poziom nasilenia. Choć niewielki niepokój po narodzinach dziecka jest czymś naturalnym, ze względu na wyzwania stojące przed świeżo upieczoną mamą, dla niektórych kobiet jest to szczególnie wyczerpujący emocjonalnie okres. Do najczęstszych objawów baby blues zalicza się m.in.: wahania nastroju, uczucie ciągłego smutku, poczucie winy, płaczliwość, spadek samooceny, poczucie bezradności, zaburzenia snu i apetytu.
Należy jednak pamiętać, że baby blues nie jest tym samym co depresja poporodowa. W drugim przypadku zaburzenia nastroju są poważniejsze i trwają zdecydowanie dłużej. Warto też dodać, że depresja poporodowa może rozwinąć się nawet kilka miesięcy po porodzie.
W przypadku wystąpienia baby blues nie włącza się żadnego leczenia, gdyż stan ten powinien minąć samoistnie. Powinno się jednak obserwować kobietę, aby mieć pewność, że omawiany stan smutku nie przyjmuje postaci chorobowej, czyli depresji poporodowej. Dlatego jeśli twoje przygnębienie przedłuża się, jest dotkliwe, dominujące, uniemożliwia ci funkcjonowanie i opiekę nad dzieckiem, warto zgłosić się do lekarza lub lekarki psychiatrii. W leczeniu depresji poporodowej stosuje się psychoterapię, psychoedukację i/lub leki przeciwdepresyjne.
Pamiętaj, że wszystko co czujesz jest ważne. Zasługujesz na pełne zrozumienie, akceptację i życzliwość w tym szczególnie trudnym czasie. Nie wahaj się prosić bliskich o pomoc, a jeśli potrzebujesz, skorzystaj z profesjonalnego wsparcia. Nigdy nie jesteś sama.