Anna Kupiecka
Prezeska Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej
Świadomość znaczenia badań przesiewowych w kontekście profilaktyki nowotworów stale wzrasta. Nie przekłada się to jednak na znaczne zwiększenie liczby zgłaszalności Polek np. na mammografię. Co zatem można jeszcze w tej kwestii zrobić?
Czy to prawda, że na badania przesiewowe w Polsce zgłasza się zaledwie 30 proc. kobiet? Jak pani sądzi, dlaczego Polki nie korzystają z tego przywileju?
W najnowszym zestawieniu NFZ z 1.02.2023 dotyczącym realizacji programów profilaktycznych wskazano, że do jedynego badania przesiewowego dla kobiet w kierunku wykrywania raka piersi, czyli do mammografii, zgłasza się w Polsce średnio 35 proc. uprawnionych do badania Polek. Mamy w naszym kraju gminy, gdzie ta liczba wynosi jedynie 3 proc. Są to dane zatrważające, ponieważ w innych krajach europejskich jest to 70 proc., a w krajach skandynawskich nawet 80-90 proc. Dzieje się tak, ponieważ ścieżki dotarcia do osób uprawnionych do badań są nieprawidłowe. Niezbędne jest wprowadzenie nowoczesnych form rozwiązań w docieraniu do pacjentek, ponieważ ze względu na wprowadzenie RODO zaprzestano wysyłania zaproszeń na mammografię. Niezmiernie trudno jest również znaleźć informację, gdzie w danym mieście aktualnie znajduje się mammobus czy placówka realizująca program stacjonarnie.
Jakie działania podjęło OnkoCafe, by to zmienić? Jakie rezultaty swojej kampanii już teraz panie widzą?
Współpracując z Kołami Gospodyń Wiejskich oraz Stowarzyszeniem Kobiety w Centrum stworzyliśmy autorski program edukacyjny „Ambasadorki Profilaktyki BreastFit”. Polega on na szkoleniu kobiet, które w swoim regionie pełnią rolę ambasadorek. Edukują oraz zachęcają społeczeństwo do badań profilaktycznych, a przy pomocy fantomów pokazują, jak prawidłowo wykonać samobadanie. Jesteśmy zaskoczone, jak pozytywnie kobiety reagują na nasze działania i jak duży daje to efekt. Dodatkowo, apelowałyśmy o poszerzenie górnej granicy wieku kobiet uprawnionych do badania przesiewowego z 69 na 74 lata. Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzić takie rozwiązanie, jednak aby było to skuteczne, potrzebne są zakrojone na szeroką skalę działania w zakresie strategii onkologicznej i popularyzacji badań przesiewowych – ich wagi oraz edukacji. Apelujemy też do Ministerstwa, by w celu dotarcia do kobiet wykorzystać nowe narzędzia, czyli np. powiadomienia SMS oraz Internetowe Konto Pacjenta.
W kontekście zdrowia kobiet nie wolno pominąć także istotnego nowotworu, jakim jest rak trzonu macicy/endometrium. Dlaczego tak wiele kobiet umiera z jego powodu?
Rosnąca śmiertelność z powodu raka trzonu macicy to powód do bicia na alarm. Przede wszystkim musimy sprawić, żeby każda pacjentka otrzymywała pełne rozpoznanie. Należy wykonywać badania immunohistochemiczne, które pomimo tego, że są refundowane, nie są wykonywane wszystkim chorym. Docelowo należałoby wyłonić ośrodki wyspecjalizowane w kompleksowej opiece nad pacjentkami z nowotworami ginekologicznymi. Wykorzystanie skutecznych technologii pozwoli na poprawę sytuacji chorych oraz przyspieszy proces diagnozy. W bieżącym roku podejmujemy działania edukacyjne kierowane do kobiet, aby uwrażliwić i wzmóc ich czujność w tym temacie.